doiSerbia

Mesto i uloga mukocilijarne barijere i transporta u antimikrobnoj odbrani respiracijske sluznice

Janošević Ljiljana B. (Institut za otorinolaringologiju i maksilofacijalnu hirurgiju Kliničkog centra Srbije, Beograd)
Janošević Slobodanka (Institut za otorinolaringologiju i maksilofacijalnu hirurgiju Kliničkog centra Srbije, Beograd)
Đorđević Vladimir (Institut za otorinolaringologiju i maksilofacijalnu hirurgiju Kliničkog centra Srbije, Beograd)
Milovanović Jovica (Institut za otorinolaringologiju i maksilofacijalnu hirurgiju Kliničkog centra Srbije, Beograd)

Sistem mukocilijarne barijere i transporta predstavlja prvu liniju lokalne neimunološke odbrane respiracijske sluznice nosa, paranazalnih sinusa pneumatskog sistema srednjeg uva, epifarinksa, larinksa i kartilaginoznog dela traheobronhijskog stabla do 16. generacije grananja disajnih puteva. Poremećaji ovog sistema predisponiraju razvoj kako akutne tako i rekurentne ili hronične infekcije respiracijskog sistema i u osnovi su 80 posto svih infekcija gornjih disajnih puteva, za razliku od defekata nespecifičnog i specifičnog humoralnog i celulnog imuniteta, koji se konstatuju samo kod oko 20 posto bolesnika. Značajan napredak postignut je preciznim definisanjem uslova za optimalno funkcionisanje ovog zaštitnog mehanizma (intaktan cilijarni epitel; mukus odgovarajuće količine, visceroelasticiteta acidnosti - pH i osmolarnosti; vazduh adekvatne temperature, vlažnosti i bez štetnih gasova; tzv. fiziološko disanje kroz nos), kao i utvrđivanjem stanja i oboljenja koji te uslove narušavaju (Kartagenerov sindrom, virusne i bakterijske infekcije, inhalacija suvog i veoma hladnog ili pregrejanog vazduha, nekih gasova, para i prašine, lokalna primena lekova sa zaštitnim supstancijama itd). Uvođenje u kliničku praksu testova za objektivnu dijagnostiku funkcije mukusa i cilija (klirens saharina i direktno merenje frekvencije pokreta cilija specijalnim mikroskopom s foto-ćelijom) i terapijskog protokola omogućilo bi da se kod znatnog broja bolesnika izbegne progresija infekcije u duboka oštećenja struktura.

Keywords: neimunološka odbrana sluznice, epitel respiracijski, mukocilijarni transport